Decyzja o poprawie zdrowia i wyglądu jamy ustnej zazwyczaj łączy się też z zabiegami ortodontycznymi, czyli działaniem mającym za zadanie wyprostowanie krzywych zębów i zlikwidowanie nabytych lub wrodzonych wad zgryzu. Wśród możliwych wariantów aparatów ortodontycznych, stały aparat ciągle jest oceniany jako najskuteczniejszy i przynoszący najsolidniejsze efekty. Aby aparat ortodontyczny właściwie wykonywał swoją rolę, musi być poprawnie zamocowany. Siłą, która wpływa na zęby w aparacie stałym jest łuk ortodontyczny przyczepiony do ortodontycznych zamków przyklejonych do poszczególnych zębów. Ligatury ortodontyczne maja za zadanie utrzymanie łuku przy zamkach.
Ligatury ortodontyczne są małymi gumkami, które przytrzymują znaczące elementy aparatu w odpowiednim miejscu, aby działanie aparatu było zgodne z założeniami dentysty i sporządzonym planem leczenia. Niepoprawnie ustawiony aparat może dawać negatywne skutki i zamiast naprawiania tylko zaszkodzi, na przykład przez przesuwanie zębów w niewłaściwą stronę i tym samym pogłębienie wady. Z tego powodu chociaż ligatury ortodontyczne sprawiają wrażenie niewielkich cząstek budowy aparatu stałego, mają wielkie znaczenie dla właściwego leczenia ortodontycznego.
Dla szerszego urozmaicenia, ligatury ortodontyczne można kupić w różnych kolorach, co przede wszystkim cieszy małych pacjentów. Starsi pacjenci zwykle wybierają kolory ligatur w taki sposób, aby były one mało widoczne, nie wyróżniały się zbyt mocno na tle zębów albo z uwagi na to, czy jest ryzyko zabarwienia się ligatury w czasie użytkowania (ten problem dotyczy głównie ligatur o białym albo innym jasnym kolorze). Zazwyczaj ligatury ortodontyczne wymienia się raz na miesiąc albo półtora miesiąca.