Kim jest ortodonta?
Ortodonta leczy wady zgryzu oraz nieprawidłowości i krzywizny zębów. Wada zgryzu opiera się na niewłaściwym ułożeniu zębów lub szczęki, co z kolei jest prostą drogą do istotnych problemów z wysławianiem się, zniekształcenia twarzy – oddziałując negatywnie na sposób postrzegania siebie i będąc powodem niskiej samooceny w późniejszym wieku. Zadaniem ortodonty jest przywrócenie prawidłowych funkcji i ułożenia szczęki.
Nieleczenie albo lekceważenie wady wiedzie do jej rozwinięcia, a to z kolei natęża ryzyko seplenienia i krzywizny zębów oraz może sprawiać kłopot w spożywaniu pokarmów, a także oddychaniu. Wadliwy układ szczęki powoduje bóle zębów, ich ruszanie się lub przedwczesne wytarcie. Sprzyja to też narastaniu kamienia nazębnego i może być przyczyną powstawania chorób dziąseł, próchnicy, czy paradontozy. Dlatego ortodonci zalecają zadbanie o prawidłowy zgryz niezależnie od wieku pacjenta. Szczęki dzieci są znacznie bardziej plastyczne, niż szczęki osób dorosłych, a więc leczenie jest prostsze i obniża się ryzyko bólu lub powikłań, jednak korekcja zębów jest dostępna dla każdego.
Rodzaje wad zgryzu
- Tyłozgryz – najczęściej występująca wada zgryzu. Dolne zęby chowają się za zębami górnymi, a zęby przednie nie stykają się wzajemnie. Niekiedy górne siekacze pochylają się w kierunku górnej wargi, a cofnięcie żuchwy zniekształca twarz.
- Przodozgryz – jest odwrotnością tyłozgryzu, bo to górne zęby są cofnięte. Broda widoczne wysuwa się do przodu.
- Stłoczenia zębów – są wtedy, gdy zęby mają nieodpowiedni rozmiar w stosunku do zębodołów. Wychodzą poprzekrzywiane lub w niewłaściwych położeniach, w wyniku braku przestrzeni w jamie ustnej.
- Zęby odseparowane – pomiędzy zębami pojawiają się widoczne szpary, wynikające z nadmiaru miejsca w szczęce.
- Zgryz otwarty – zęby nie stykają się ze sobą. Wada przeszkadza w żuciu pokarmu, a także w wymowie – zwłaszcza spółgłosek przedniojęzykowo zębowych (dz, c, ł, n, r, s, z, t). Zgryz otwarty powoduje wydłużenie twarzy i niedorozwój szczęki.
- Zgryz głęboki – górne zęby zachodzą i przykrywają 2/3 wysokości zębów dolnych. Powoduje to utratę symetrii twarzy ze względu na zmniejszenie dolnego odcinka. Tak ułożone zęby przesadnie się ścierają, co prowadzi do chorób dziąseł i przyzębia.
- Zgryz krzyżowy – zarówno dolne jaki i górne zęby, zachodzą na siebie nieregularnie na niektórych odcinkach lub w całym łuku zębowym.
Rodzaje aparatów na zęby
- Aparat tradycyjny, metalowy — siłą, która koryguje wadę, jest w tym przypadku łuk spięty z metalowymi zamkami, które przykleja się do pojedynczych zębów i przytwierdza przy użyciu ligatur ortodontycznych. Ligatury można wybierać w różnych kolorach, podoba się to, szczególnie młodszym pacjentom. Dla dbających o większą estetykę dostępne są warianty aparatów na zęby z zamkami ceramicznymi, porcelanowymi, szafirowymi lub kryształowymi, które są mniej widoczne na tle zębów.
- Aparat lingwalny — Wygląda tak jak tradycyjny aparat na zęby, ale zakładany jest odwrotnie, bo od wewnątrz jamy ustnej. Projektowane są dla każdego pacjenta indywidualnie, a dzięki położeniu pacjenci unikają wstydu związanego z noszeniem aparatu ortodontycznego, bo ten jest niewidoczny. Ujemną stroną tego aparatu jest początkowa trudność wyraźnego mówienia, jednak z czasem większość pacjentów się przyzwyczaja.
- Aparat samoligaturujący — ten rodzaj aparatu na zęby cechuje się nieco inną budową. Choć jest podobny do tradycyjnego i lingwalnego aparatu, łuk ortodontyczny przytrzymuje zestaw klapek, dzięki czemu drut jest ruchomy, a korekta wady zgryzu zajmuje mniej czasu.
- Aparat Orthocaps — to przezroczyste nakładki na zęby dopasowywane indywidualnie przez ortodontę, które są dobrym rozwiązaniem dla osób, które cenią estetykę. Aparat jest praktycznie niewidoczny, a dzięki temu, że można go zdjąć samodzielnie, ułatwia utrzymywanie higieny jamy ustnej.